Turystyka w Polsce

Lębork

13 October 2011r.

Jest po Słupsku największym miastem woj. słupskiego, liczącym około 30 tys. mieszkańców. Leży w malowniczej dolinie rzeki Leby, opodal rozległych połaci leśnyćh, pokrywających wysoczyzną morenową. W sąsiedztwie rozlewają się, na tle ciemnej ściany lasu, błękitne wody Jeziora Lubowidzkiego, terenu sportów wodnych i wypoczynku lęborżan. W zamierzchłych czasach znajdowała się na miejscu dzisiejszego Lęborka słowiańska osada Lebno, której nazwę dała przepływająca obok rzeka Leba. Położona korzystnie, bo przy trakcie biegnącym z Gdańska na Pomorze Zachodnie, już w XIII w. prześcignęła w rozwoju stołeczną miejscowość tej ziemi Białogar-dę, w której wznosił się gród, będący siedzibą kasztelanów, a przez jakiś czas również rezydencję udzielnego księcia Racibora. Wysuwane są przypuszczenia, iż książę gdański Mściwuj II nadal osadzie Lebno w 1285 r. prawa miejskie. Nastąpił bowiem od tej pory znaczny rozwój osady, która stała się w 1320 r. miejscem ważnego spotkania w. mistrza krzyżackiego z księciem Warcisławem IV, panem na Rugii i Wołogoszczy. Krzyżacy doceniali korzystne położenie Lebna i przywilejem z 1 I 1341 r. przekształcili je w miasto na prawie chełmińskim. W dokumencie lokacyjnym wymienione jest jako: di stat Lewinburg /= miasto Lewinburg/, a w późniejszych zapisach najczęściej Lewenburg, czyli gród Iwa i ostatecznie Lauenburg. Z tej nazwy wykształciła się polska forma Lębork. Po uzyskaniu przywileju przystąpili mieszkańcy osady do wytyczenia rynku i sieci ulic, która zachowała się do dzisiaj. Zakreślony teren otoczyli w ciągu XIV w. czworobokiem murów obronnych, wzmocnionych kilkunastu basztami. W południowo-wschodnim narożniku terytorium miejskiego wznieśli Krzyżacy (w okolu rz. Łeby i Kanału Młyńskiego) zespół budynków, składający się z zamku, młyna zamkowego, spichrza, stajni i innych. Była to siedziba wójta, podległego komturowi gdańskiemu. Po 1466 r. oddał król Kazimierz Jagiellończyk Lębork i ziemię lęborską w lenno książętom zachodniopomorskim. Od 1657 r. tereny te znalazły się pod rządami władców pruskich, a wyzwolenie nadeszło dopiero w 1945 r. Mimo brutalnej germanizacji część mieszkańców Lęborka i okolicy zachowała język ojców i poczucie przynależności do narodu polskiego, co wyraziło się w latach 1918 - 20 staraniem o przyłączenie ziemi lęborskiej do Polski. Podejmowane wówczas próby demonstrowania polskości dławione były z całą bezwzględnością przez władze pruskie, a działacze polscy wtrąceni zostali do więzień. Podczas działań wojennych w 1945 r. uległo całkowitemu zniszczeniu centrum miasta, stary ratusz na rynku i dziesiątki kamieniczek wokół niego, a ludność niemiecka wyjechała na Zachód. Nowi mieszkańcy rychło przywrócili Lębork do życia. Dziś jest to znacznie rozbudowany i uprzemysłowiony ośrodek miejski z licznymi zakładami produkcyjnymi (przemysł budowlany, drzewny, spożywczy), placówkami handlowymi i usługowymi, posiadający szereg szkół różnych typów, muzeum, dom kultury itp. Przybywający tu licznie turyści kierują w pierwszym rzędzie swoje kroki do sal miejscowego muzeum, gdzie czynna jest wystawa archeologiczna, ukazująca dzieje ziemi lęborskiej. Z zespołu siedziby wójta krzyżackiego zachował się zamek, partie murów w czynnym nadal młynie i spichrz, późniejszy wprawdzie, ale posiadający jeszcze jedną ścianę gotycką. Stojący obok młyna dom młynarza wzniesiono, zapewne na miejscu dawnego, w 1806 r. Rzeka Łeba i Kanał Młyński nadal okalają, tak jak przed wiekami, stare zamczysko z połowy XIV w., wielokrotnie jednak później przebudowywane. Wielce interesująca jest wędrówka wąskimi uliczkami wokół lokacyjnego miasta. Napotyka się po drodze duże fragmenty murów i ruiny baszt oraz zrekonstruowaną w 1907 r. Basztę Bluszczową, stojącą opodal gotyckiego kościoła św. Jakuba. Pochodzi on z XIV -XV w., ale jego sklepienia i zwieńczenie wieży powstały w 1910 r. Wyposażenie z XVII i XVIII w. Odpoczynek po trudach zwiedzania można znaleźć w ładnym parku miejskim, porastającym wzniesienie, które piętrzy się tuż nad doliną Łeby i łagodnym zboczem dochodzi do wschodniej części śródmieścia.

wczasy, rzeka, Łeba, Lębork, pomorskie, miasto, miejscowości